Geschreven door:
Yaïra, stagiaire bij Een Vorkje Meeprikken
Lentekriebels en mijn eetgewoonten
Gezond ontbijten met blauwe bessen en lunchen met avocado. Jij vindt het waarschijnlijk ook heel belangrijk om gezond te eten, ik ook! Mijn vorige blog over palmolie riep bij mij veel vragen op. Hoe duurzaam is mijn dieet? Hoe goed is het eten van blauwe bessen uit Chili voor het milieu? En hoe zit het dan met seizoensfruit?
Per vliegtuig geïmporteerde blauwe bessen
De groeiende vraag naar exotische groente en exotisch fruit is slecht voor onze planeet. Ze worden per vliegtuig geïmporteerd uit landen buiten Europa, of zijn gekweekt in een verwarmde kas (denk aan het invliegen van blauwe bessen midden in de winter, omdat ik zo graag het hele jaar door wil ontbijten met blauwe bessen!) Ook het Voedingscentrum besteedt hier aandacht aan.
Wat zegt het Voedingscentrum?
Voedingscentrum:“Het eten van groente en fruit is goed voor je gezondheid, maar niet altijd per se goed voor het milieu.Voor het milieu is het eten van seizoensgroente en seizoensfruit uit eigen regio het best. Dat is groente en fruit dat in een bepaalde tijd van het jaar – dus in de lente, zomer, herfst of winter – wordt geoogst op Nederlandse grond.” In Nederland wordt er veel groente verbouwd, dus veel groente die in de schappen liggen komen van eigen bodem.
In tegenstelling tot groente, produceren wij weinig fruit. Voedingscentrum: “In Nederland worden alleen handperen, stoofperen, appels, aardbeien en kersen op grote schaal buiten gekweekt. Dit zijn de meest duurzame fruitsoorten.” Het meeste fruit in de schappen heeft daarom een exotische herkomst. Het Voedingscentrum heeft een lijst opgesteld met seizoensgroente en fruit.
Avocado’s wel gezond , niet duurzaam
In mijn blog over avocado’s heb ik het gehad over de gezondheidsvoordelen van de avocado. Ja, de avocado is nog steeds gezond, maar is helaas niet zo duurzaam. Ik las er laatst een interessant artikel over avocado’s. In dit artikel legt journalist Paul Luttikhuis uit wat de schaduwzijde van de avocado is. De reden waarom de avocado niet duurzaam is, is dat de teelt ervan veel water vergt. De avocado’s komen vaak uit droge gebieden als Peru en Israël. Wat een anticlimax.
Groente en fruit in de lente
De lente is officieel begonnen en ik heb lentekriebels! Een nieuw seizoen betekent nieuwe groenten en fruit. Het lijkt een lastige opgave om alleen seizoensgebonden te eten, maar vrees niet! Milieu Centraal heeft een handige online groente- en fruitkalender opgesteld. Hierin zie je in één oogopslag of een bepaald product in een bepaald seizoen duurzaam is.
Score van Milieu Centraal
Elke groente- en fruitsoort in de kalender heeft een milieuscore (A tot met E). Daaraan kun je zien hoe milieuvriendelijk een bepaalde groente- of fruitsoort is ten opzichte van anderen soorten. Score A is het milieuvriendelijkst, score E het minst.
Factoren milieuscore
De volgende factoren bepalen de milieuscore: de klimaatimpact van teelt, het vervoer en de verpakking, het opraken van fossiele brandstoffen en het landgebruik. De milieuscore verschilt per maand en per land van herkomst. Het land van herkomst vind je op de verpakking of schappenkaart in de winkel.
Online boodschappen, ook informatie?
Als jij online je boodschappen bestelt, is het helaas niet te herleiden waar je groente of fruit vandaan komt. De herkomst wordt online niet vermeld. Om een voorbeeld te noemen: Jumbo vermeldt op zijn website ‘land van oorsprong: zie verpakking.’ Daarnaast vermelden supermarkten Albert Heijn en Plus ook niks over de herkomst van hun groente en fruit bij online shoppen.
Welke dan weer wél enorm goed bezig is, is Picnic. Daar staat bij elk fruit en iedere groente aangegeven wat het land van herkomst is. Dan wéét je tenminste wat je koopt, toch?! Zo heb je een komkommer en citroenen uit Spanje met een B, maar er zitten zeker ook A’tjes tussen!
Klasse A tot E
Klasse A is de meest duurzame keuze. Een klasse B is ook een betere keuze, maar de milieubelasting is 2 keer zo hoog als score A. Milieuscore C: tweede keuze. Deze producten zijn 4 maal zo milieubelastend als die bij score A. Milieuscore D: Vermijden. Deze producten hebben een 8 keer zo hoge milieubelasting als de producten in milieuscore A. Milieuscore E: Vermijden. Deze producten hebben een meer dan 8 keer zo hoge milieubelasting als de meest milieuvriendelijke producten.
Er bestaat geen avocadoseizoen
In april kun je het beste avocado’s uit Kenia, Peru of Spanje aanschaffen. Deze zijn geteeld op de akker en per boot of vrachtwagen vervoerd. De avocado’s scoren op de milieuklasse een B. Helaas scoren avocado’s het hele jaar door op zijn allerbest klasse B en geen A.
Groenten die buiten in de grond wordt geteeld zijn meestal beter voor het milieu dan groente uit een verwarmde kas. Een uitzondering is als de kas verward wordt met duurzame warmte, want dan is er weinig verschil.
Blauwe bessen scoren slecht
Ik moet de blauwe-bessen-liefhebbers helaas teleurstellen. Blauwe bessen zijn namelijk het gehele jaar door geen goede keuze en moeten we zelfs vermijden! Ze scoren op hun allerbest een C en het slechtst een E. Maar ben je op vakantie in Spanje of Marokko, dan kun je je vergrijpen aan de blauwe bessen. Daar worden ze namelijk het hele jaar door geteeld en dan zijn de ‘food miles’ laag: het aantal kilometers dat het ingrediënt af moet leggen voordat het op jouw bord belandt. Lage food miles betekent duurzamer en dat betekent beter voor het milieu.
Nederlandse landbouw niet per se duurzaam
Voor het milieu is vervoer per vliegtuig veel slechter dan per vrachtwagen of boot. Groente of fruit uit Nederland of uit de omringende landen is niet altijd beter: het kost vaak meer energie om producten in een Nederlandse kas te kweken dan per vrachtwagen uit warmere streken in te voeren.
Het vreemde is dat het voedingscentrum dit echter op de website vermeldt: “Groente uit Nederland of andere Europese landen is de meest duurzame keuze.” Dit bewijst toch maar meer dat wij altijd kritisch moeten blijven, zelfs als de informatie afkomstig is van een betrouwbare bron.
Biologisch is niet meteen beter
Biologische producten zijn altijd geteeld zonder kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen. Toch kunnen ze een hoge milieubelasting hebben, bijvoorbeeld als ze per vliegtuig zijn vervoerd of zijn geteeld in een verwarmde kas.
Tropische afkomst verrast me
Ook deze keer heb ik mijn stoute schoenen aangetrokken en ging met pen en papier naar de AH. Waar komt al het fruit vandaan? Ik heb een uur lang bij de fruitafdeling gestaan en alle landen van herkomst genoteerd (you’re welcome). Het leek wel Schiphol, zoveel eindbestemmingen. Ik heb de afkomst en soort fruit in een PDF-bestand verwerkt, check it out!
Ik dacht eerst dat groente en fruit uit Nederland het meest duurzaam was, maar niets is minder waar! Op de site van Milieu Centraal staat namelijk dat de granaatappel in april uit Zuid-Afrika het meest duurzaam is: een klasse A. De granaatappel is geteeld op de akker in Zuid-Afrika en wordt vervoerd per boot.
Appelsoort
Ik zag door de appels het bos niet meer. Waarschijnlijk is het jou ook opgevallen dat er veel verschillende appels zijn. Jonagold, Elstar en Granny Smith om maar een aantal te noemen. Helaas heeft Milieu Centraal het over appels en niet over welke soort appel. De appels van mijn lijst komen voornamelijk uit de buurt, namelijk Nederland, België of Frankrijk. Maar sommige appels komen uit Nieuw-Zeeland en Chili. Milieu Centraal stelt dat appels uit Nieuw-Zeeland en Chili een goede keuze zijn. Ik ga er van uit dat dus alle soorten appels uit deze regio goed zijn. Maar dat is slechts een aanname.
Fris, pittig en zoet
Met het mooie weer in aantocht, heb ik niet altijd zin in een warme maaltijd. Dus vandaar deze keer een frisse salade voor tijdens de snikhete zomerdagen. Ik deel hier het snelle recept met je! Naast dat je een groot deel van je dagelijkse portie groente haalt, kom je met deze salade makkelijk aan 2 stuks fruit per dag!
Mijn salade met bleekselderij, appel en druiven
Voor mijn frisse en pittige salade heb ik onder andere rode druiven, appels, bleekselderij en lente-ui nodig. Met veel tegenzin kocht ik rode druiven uit Zuid-Afrika. Deze scoren volgens mij zeker niet goed op het gebied van duurzaamheid. Maar de zoete knapperige druiven zijn zo lekker in de salade. De appels kwamen uit Nederland, yay. De bleekselderij was verpakt in plastic zonder etiket, ook was er nergens een schappenkaart te vinden en had de medewerker van AH geeeeeen idee waar het product vandaan kwam.
Eenmaal thuis aangekomen heb ik mijn boodschappen toch even in de kalender van Milieu Centraal ingevoerd om te kijken hoe mijn salade scoort op duurzaamheid. Ongelooflijk mijn druiven uit Zuid-Afrika scoren een milieuscore B! Deze uitkomst belooftveel goeds voor de rest. De druiven zijn geteeld op de akker en vervolgens met de boot naar Nederland verscheept.
Op de website van het Voedingscentrum staat dat druiven het hele jaar door een duurzamere keuze is. Maar als je druiven in de zoekmachine van Milieu Centraal invoert, dan krijg je een totaal andere uitkomst. Koop jij in juni jouw druiven die afkomstig zijn uit Egypte. Dan scoren de druiven een milieuscore D. Dat is op 1 na de slechtste milieuscore. Vermijden dus! Omdat de lijst van het Voedingscentrum naar mijn mening niet volledig is, vind ik het daarom goed dat het Voedingscentrum doorverwijst naar Milieu Centraal.
Gelukkig scoren mijn appels uit Nederland een A, maar de appels uit Argentinië en Brazilië ook. In april is de bleekselderij uit Israël, Spanje en Nederland een bewuste keuze. Aangezien de herkomst van mijn bleekselderij onbekend was, kan ik alleen maar hopen dat hij uit een van die landen komt. De lente-ui uit Duitsland scoort het beste en Nederland staat er niet tussen. Al met al scoort mijn salade best goed! SCORE!
Scoor jij ook een dikke voldoende ?
Draag jij ook een steentje bij aan het behoud van de natuur (vond jij Our Planet op Netflix ook zo mooi trouwens?), let dan de volgende keer bij het boodschappen doen op de herkomst van de producten. De handige kalender van Milieu Centraal vertelt jou welke groenten en fruit een duurzame keuze is. Een lijst met welke groente en fruit seizoensgebonden zijn, is enorm lastig, dus niet helemaal betrouwbaar.
Zoveel factoren spelen een rol bij het vaststellen van de duurzaamheid. Maar ga vooral zelf op onderzoek uit en ontdek de lekkere smaken van de lente en aankomende zomer (nog héél even geduld).
Check hier HET recept dat Yaïra maakte n.a.v. deze blog.
Meer weten over seizoensfruit?
Wil je nu meer weer over seizoensfruit? En denk je: “Hoe kan ik etiketten nu het beste lezen? Op welke manier kan ik dit snel & simpel toepassen tijdens het boodschappen doen? Hoe kan ik alles vinden op die verpakkingen?” Plan eens een gratis sessie met me in! Vertel ik je in een half uurtje alle ins en outs! Ga jij weer gewapend met kennis die supermarkt in!
En volg jij mij al op Instagram , Twitter en Facebook ? Ook daar geef ik je wekelijks tips & insides over dit onderwerp. Kun je rustig meelezen 😉
Op de hoogte blijven
Wil je wekelijks alle nieuwtjes lezen? Schrijf je dan nu in voor de nieuwsbrief en heb als eerste een kijkje in de keuken van Een Vorkje Meeprikken! Krijg je meteen 3 GRATIS tips van mij cadeau om vandaag nog met een gezondere leefstijl te starten!