“Nee, daar ga ik niet aan beginnen, dat is zo smakeloos.” Of: “Dat is zo’n zompige bedoening, dat zet ik niet nog eens op tafel.” Geen uitzonderingen deze reacties als ik weer eens enthousiast een recept doorgeef waar ook tofu in zit. Voor mij inmiddels de normaalste zaak van de wereld om te eten. Nooit de grootste fan van geweest, maar in mijn zoektocht naar een goede vleesvervanger en vegetarische optie voor mijn avondeten kwam ik toch vaak bij tofu terecht. Wat is het eigenlijk? En hoe bak je het nu lekker knapperig en krokant én met smaak? Vandaag neem ik je mee in de wondere wereld van deze vegan kaas. Huh? Yes, to – fu.
Wat is tofu en waar wordt het van gemaakt?
Tofu (of tahoe of sojakaas) wordt bereid met sojabonen. Uit de sojabonen wordt sojamelk gewonnen en deze melk wordt vervolgens gestremd. Vandaar ook het woord tofu; wat staat voor boon (=to) en stremmen (=fu).
Basisingrediënten voor tofu zijn water, sojabonen en zout. De sojabonen worden gewassen en geweekt en vervolgens gemalen. De hoeveelheid water die dan wordt toegevoegd, bepaalt hoe romig de sojamelk uiteindelijk wordt. De sojabrij wordt verwarmd en daarna zoals hangop uitgelekt. De uitgelekte sojamelk wordt dan gestremd met azijn, citroensap of zout water. Daarna wordt dit geperst en ontstaat de blok tofu die je in de winkel kunt kopen.
Welke soorten tofu zijn er?
In Singapore heb ik geleerd dat de ene tofu de andere niet is. Tijdens het ontwikkelen van de recepten voor ons bedrijf, heb ik me suf gerekend. Welke hoeveelheden van alle ingrediënten zijn gezond en in welke verhouding met alle andere producten? Voor tofu zag in de winkel allerlei benamingen en in mijn berekeningsprogramma ook (of waren dat weer andere soorten?). Wat is nu wat?
De zwaarte van het gewicht tijdens het persen van de tofublokken en de tijd die de tofu krijgt om uit te lekken, bepalen de soort tofu. Hoe minder water tofu bevat, hoe steviger deze is. Daarnaast is het: hoe steviger, hoe meer eiwit het bevat. En dan kom je dus uit op ‘silken tofu’ (zacht, puddingachtig, glad, wit) en ‘firm tofu’ (stevig, ruw, gebroken wit).
Wat zit er in die sojakaas?
Tofu is 100% plantaardig. Het is zeer rijk aan eiwit (13 g per 100 g voor stevige tofu), bevat weinig vet (en groot deel daarvan is onverzadigd), zout (natrium), calorieën en geen lactose. Tofu is een bron van vitamines en mineralen, zoals kalium, fosfor, magnesium, calcium, ijzer, zink, B1, B2 en beta-caroteen. Het is dus een prima eiwitbron tijdens de warm maaltijd. Eet je vegan? Let dan op vitamine B12, want dat zit hier dan weer níet in.
Tofu is dus geschikt als je vegetarisch, vegan, glutenvrij en lactosevrij eet. Daarnaast is het FODMAP-arm (omdat het is gemaakt van pure sojamelk, en niet van hele sojabonen met voor de darmen moeilijk verteerbare koolhydraten); mega fijn dus. Let op: alleen als je allergisch bent voor soja kun je dit dus níet eten.
Wat voor lekkers kun je er mee maken?
Wij kennen tofu vooral als veelzijdige vleesvervanger, maar in bepaalde Aziatische keukens zie je tofu ook naast vlees op je bord. Tofu is populair omdat het zo ongelofelijk veelzijdigheid is. Je kunt tofu wokken, bakken, verwerken in curry’s, soepen, salades en zelfs in desserts en smoothies!
Silken tofu kun je zo als blokjes aan de soepen & curry’s toevoegen, zodat het lekker veel smaak opneemt. Daarnaast met cacaopoeder binnen no time met een staafmixer tot vegan chocomousse gemalen. Vanaf nu focus ik me op de stevige soort, want die gebruik je voor het bakken & wokken.
Het is neutraal van smaak, dus die kun je mooi zelf toevoegen! Met kruiden, specerijen, zoete of zoute sojasaus, sambal, ketjap of tomatenpuree kan tofu op smaak gebracht worden. Lekker om tofu een aantal uur in een marinade (van bijvoorbeeld uitgeperste knoflook, citroensap en zoute sojasaus) in de koelkast te zetten. Daar geen tijd voor vandaag? Geen probleem. Je leest verderop hoe je het alsnog lekker & vooral krokant bakt.
Het geheim voor een krokant blokje
Het zit verpakt in een bak met een laag water. Uitlekken is dus altijd de eerste stap als je krokante blokjes wilt. De meest genoemde manier is: “Leg de plakken tofu tussen vellen keukenpapier. Leg er een snijplank op met iets zwaars en laat de tofu 20 minuten staan om er vocht uit te persen.”
Het is een essentiële stap, want als er teveel vocht overblijft, wordt het inderdaad die zompige bedoening die je níet wilt.
Maar dat lees je nu en je wilt zo eten… Er bestaat gelukkig een veel snellere manier. Lees eerst even hoe het niet moet, want dan krijg je niet wat je wilt. ‘Vroegah’ pakte ik het blok namelijk beet en drukte het vocht er uit. Als je het zo vasthoudt, plet je het wel, maar druk je het ook in tweeën en krijg je allemaal korrelige en uiteenvallende blokjes in plaats van allemaal gelijkmatige dobbelsteentjes.
Hoe je wél heel snel en effectief de tofu laat uitlekken, zie je hieronder. Als je de tofu nog in de verpakking laat zitten en insnijdt aan de zijkanten, kun je gelijkmatige druk uitvoeren, loopt het vocht eruit, bespaar je keukenpapier én tijd. Hats. Nu door naar het bakken.
Bakken van de tofu
Na het uitlekken kun je de tofu snijden. Je kunt zelf kiezen of je plakjes of blokjes doet. Voordeel van plakjes is dat je ze makkelijk omkeert en gelijkmatig bakt in een pan. Voordeel van blokjes is dat het aan meerdere kanten knapperig wordt na het bakken.
Je kunt er voor kiezen om het in de koekenpan te bakken. Zorg dan dat de pan heet is. Voeg een scheut olijfolie toe en bak de tofu aan 1 kant zo’n 4 minuten. Zorg altijd dat er ruimte tussen alle blokjes/plakjes zit en de pan niet te vol zit. Breng op smaak met peper en keer alles om. Bak dan nog eens 4 minuten en breng op smaak met peper en eventueel zout. Andere kruiden voeg je pas op het laatste moment toe om ervoor te zorgen dat die niet aanfikken. Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld knoflook of gember, dat kan er de laatste minuut aan worden toegevoegd.
Als je er geen omkijken naar wilt hebben, dan bak je het in de oven. Ja echt. Meng de blokjes in een kom met wat olijfolie en verdeel dan over een bakplaat bekleed met bakpapier. Zet de plaat in een voorverwarmde oven (180 graden). Bak eerst 10 minuten en schep dan alle blokjes om. Breng op smaak met peper en eventueel zout en zet voor nog eens 20 minuten in de oven. Iedere oven is anders dus de eerste keer wel even checken wat de baktijd is voor jouw oven. Als je denkt: ze zijn bijna knapperig, haal je ze eruit. Ze worden namelijk nog nét een tikkie harder als het staat af te koelen.
Na het bakken ligt de wereld dus aan je voeten. Wat maak je er vandaag mee? Het hoeft echt niet een Aziatisch gerecht te worden als je daar geen zin in hebt. Het is bijvoorbeeld ook heel lekker bij de stamppot in plaats van spekblokjes. Als je graag wat minder vlees eet, zijn dit de perfecte momenten om eens voor de vervanger te kiezen. Toch al bezig met die oven… dan kun je net zo goed meteen 3 avondmaaltijden klaarmaken voor de rest van de week. Binnen een uur, yes!
Daarnaast weet ik zeker dat je heus weleens een lekker recept hebt gezien met tofu, maar waarbij de textuur je tegenviel. Maak het recept nog eens, maar bak het dan wél knapperig. Lekker he?! Even een puntje om op te letten: Wokken kan ook, maar dan niet tegelijk met groente. De tofu wordt dan namelijk te nat en niet meer krokant. En dat wilde je dus precies niet 😉
Stuur me vooral een fotootje als je van je yummy avondmaaltje zit te genieten?! 🙂 Je weet me te vinden op Instagram en/of via de mail toch? Mail: claudia@eenvorkjemeeprikken.nl, Instagram en website.
Wil je nóg meer tijd besparen?
Zelf aan de slag met de punten die jou het meeste tijd besparen, de minste grijze haren opleveren, het minste gezeur aan tafel bezorgen en de meeste lol in het koken geven? Yeah! En dat kan gewoon!
En wat nu als ik je zeg dat je dat in één cursus onder de knie kunt krijgen? Ik bedoel… dat is nog eens efficiënt toch? 😉 En omdat eerdere edities een groot succes waren, is de volgende datum al gepland (en de eerste inschrijvingen al binnen). Kon je er niet bij zijn de vorige keer maar wil je wel graag? Grijp je kans en schrijf je meteen in voor de aankomende Instagram cursus Maaltijdplannen met Claudia << Hier vind je ook de verdere details.
p.s. (1) Heb je vragen over de (biologische) soja en de duurzaamheid hiervan? Lees dan vooral ook even het stuk op de site van het Voedingscentrum.
p.s. (2) Heb je vragen over het bewaren van tofu (in de koelkast en de vriezer), check dan vooral de info op de site van Tofupedia.